Inny język? To już nie problem!

sobota, 25 grudnia 2021

Końskim okiem - jak widzą konie?

Kopę lat, prawda? :)

Zastanawialiście się kiedyś, jak to jest być koniem? Jak myśli koń? Jak postrzega świat?

W kolejnych postach dowiecie się, jak wygląda świat z końskiej perspektywy.

Najpierw rozprawmy się ze zmysłami, aby móc płynnie przejść do tłumaczenia zawiłości końskiej psychiki.

Dziś trochę więcej o końskim wzroku, dowiecie się m.in:

  • ślepy koń to martwy koń - po co koniom wzrok?
  • co koń widzi, a czego nie - czyli trochę o polu widzenia,
  • czy nasze oczy wyglądają tak samo? - ludzkie oko vs końskie oko
  • czy końska szarość jest tak samo szara? - widzenie barwne
  • jak dobrać koniu okulary? - o ostrości końskiego wzroku
  • którym okiem patrzy na Ciebie koń?
Gotowi? :)


Po co koniom wzrok?

Konie uzyskują aż 90% informacji o otoczeniu bazując właśnie na wzroku - zdecydowanie jest to ich dominujący zmysł, dlatego warto poświecić mu dużo uwagi.

Na wstępie warto zaznaczyć, że odległości odbierane przez konia są dużo mniejsze niż odbierane przez nas, jako że porusza się on znacznie szybciej niż my.
Jako zwierzęta uciekające, są one bardzo skupione na wychwytywaniu wszelkich ruchów w otoczeniu, co czyni ich tzn. "rozdrabniaczami". To, co my widzimy jako uproszczony obraz sąsiada koszącego trawę, koń widzi jako cały zestaw ruchów: ruch kosiarki, kroki sąsiada, spadające liście, dzieci wychylające się przez okno i ptaki robiące sobie gniazdo na pobliskim drzewie mają dla konia taki sam priorytet. To tłumaczy, dlaczego konie potrafią się tak często płoszyć - będąc skupionymi na każdym elemencie środowiska na raz, każdy niespodziewany ruch może być zbliżającym się drapieżnikiem. 

To, że drapieżnikiem okazuje się spadający czaprak, koń uświadamia sobie dopiero po tym, jak się spłoszy, ale o tym porozmawiamy szerzej przy okazji postu o końskim mózgu :)

Będąc zwierzętami płochliwymi, których szybka reakcja na potencjalne zagrożenie może zaważyć na życiu całego stada, natura wyposażyła konie w niesamowite struktury, które ułatwiły im przeżycie na stepie. 


Pole widzenia

Zacznijmy od najważniejszych z naszego punktu widzenia informacji - dlaczego nie należy podchodzić do konia od tyłu?

Z tego samego powodu, dla którego nie podchodzimy od tyłu do ludzi - nie jesteśmy wówczas w polu widzenia. Różnica jest tylko taka, że człowiek raczej nas nie kopnie, a koń zanim się zorientuje, że nie jesteśmy chcącym go pożreć drapieżnikiem, zdąży nam zafundować niemiłe spotkanie z kopytami :)

Końskie pole widzenia wynosi 330 stopni dzięki szerokiemu rozstawowi oczu. Nie widzi on nie tylko tego, co się dzieje z tyłu, lecz także tego, co znajduje się bezpośrednio przed jego głową. Z tego powodu, a także z powodu opisanego w części o ostrości wzroku u koni warto pokazywać koniom nowe rzeczy z trochę większej odległości. Co ciekawe, im wyżej koń trzyma głowę, tym łatwiej jest mu zobaczyć, co znajduje się za nim.

Ze względu na szeroki rozstaw oczu, konie dostrzegają głębię lepiej niż człowiek, choć widzenie głębi wcale nie jest dla nich priorytetem. Większą rolę odgrywa tu umiejętność sprawnej oceny odległości, niemożliwa przy użyciu jednego oka. 

Widzenie głębi w zakresie zaledwie 66 stopni jest jednym z powodów, dla którego powinniśmy najeżdżać na przeszkody pod kątem prostym - pozwoli to koniu na lepsze rozplanowanie odskoku. Z tego też powodu większość koni na najeździe przed przeszkodą podnosi głowę - o tym, że górna część pola widzenia u konia jest zamazana, dowiecie się za chwilę.


Różnica między okiem ludzkim i końskim

Abstrahując od różnicy w ustawieniu gałek ocznych (o tym wspomnę trochę więcej przy okazji omawiania pola widzenia), różnice między nami a końmi są naprawdę spore. Zacząć musimy jednak od przypomnienia budowy ludzkiego oka.

W dużym uproszczeniu widzenie polega na przetwarzaniu przez komórki nerwowe fotonów światła o różnej częstotliwości. Światło wpada do oka przez regulowaną źrenicę, aby następnie dotrzeć do plamki żółtej, w której znajduje się największe skupisko wspomnianych komórek światłoczułych - czopków i pręcików.


Wyposażeni w podstawową wiedzę, możemy przejść do różnic miedzy końskim, a ludzkim okiem:

Źrenica

Źrenica, odpowiadająca za wpuszczanie światła do komórek światłoczułych u ludzi jest okrągła, a u koni pozioma - pozwala to koniom na szersze widzenie obrazu.

Źrenica adaptuje się w zależności od ilości światła, jakie wpada do oka - adaptacja u koni przebiega wolniej niż u człowieka, ale jest zdecydowanie lepsza, jako, że końska źrenica jest w stanie rozszerzyć się aż sześciokrotnie bardziej niż ludzka, pozwala ona koniom na zauważenie większej ilości elementów. 

Trzeba pamiętać, że konie wyjątkowo źle znoszą jednak nagłe zmiany oświetlenia. Ich źrenica potrzebuje kilkunastu sekund na zmianę kształtu z wąskiej i poziomej (przy silnym oświetleniu) do szerszej i owalnej (w miejscach zacienionych). 

Obecność corpora nigra

Corpora nigra to nic innego niż "firanka dla źrenicy" - ma ona za zadanie ograniczać dostęp zbyt dużej ilości światła do oka konia, aby zapobiec uszkodzeniu dolnej części siatkówki przez górnie padające promienie słońca. 

Obecność tej struktury powoduje, że ostrość widzenia górnej części obrazu jest zmniejszona - niebo jest rozmazane, a podczas przeganaszowania w trakcie jazdy koń nie widzi, co znajduje się przed nim.


Plamka żółta vs visual strike

W przeciwieństwie do ludzi, konie nie posiadają plamki żółtej - zastępuje ją tzw. visual strike, będący poziomym pasem gęsto ułożonych komórek światłoczułych w tylnej części siatkówki oka, czyli zamiast jednego punktu, który "zbiera" wszystkie informacje jak u ludzi, konie posiadają pas "zbierający" informacje z otoczenia. 

Czy wpływa to na ostrość widzenia? Trochę tak - człowiek jest w stanie zobaczyć te same szczegóły jakiegoś przedmiotu z 33 metrów, co koń z 20 metrów. Czy wpływa to na zwiększenie pola widzenia? Zdecydowanie tak.

Błona odblaskowa - tapetum lucidum

Podobnie jak psy i koty, również konie posiadają błonę odblaskową. To właśnie dlatego oczy koni świecą, gdy zaczniemy w nie świecić latarką. Błona odblaskowa pozwala na odbicie światła, które następnie trafia do fotoreceptorów, dzięki czemu zwiększa się skuteczność widzenia w warunkach słabego oświetlenia.

Kiedy następnym razem usłyszycie, że koń "nie widzi, bo jest ciemno" pamiętajcie, że to nie ciemność konia oślepia, a zmiana natężenia światła :)


Widzenie barwne

Tak samo jak ludzie, tak samo konie posiadają czopki i pręciki, z tą jednak różnicą, że liczba pręcików u koni znacznie przewyższa liczbę pręcików u ludzi.

Czopki umożliwiają widzenie barwne (tzw. widzenie fotopowe), natomiast pręciki pozwalają nam na widzenie czarno-białe (widzenie skotopowe) przy słabym oświetleniu.

Dlaczego to takie ważne? Dlatego, że za nasze kolorowe widzenie odpowiadają 3 typy czopków, które są wrażliwe na 3 podstawowe barwy: czerwoną, zieloną i niebieską. Właśnie dlatego widzenie człowieka nazywa się widzeniem trichromatycznym. Końskie oko posiada tylko 2 typy czopków - czopki odbierające barwę niebieską i czopki odbierające barwę czerwono-zieloną. Oznacza to mniej więcej tyle, że konie są daltonistami, nie rozróżniają czerwieni i zieleni.

Ciekawostka: istnieją badania, w których pokazywano koniom specjalnie dostosowany test dla daltonistów - jak możecie się spodziewać, nie przeszły go :) Więcej o zdolnościach poznawczych koni będzie w innych postach, bo to niesamowicie ciekawa sprawa, co konie potrafią!

W przeciwieństwie do słabszej oceny barw, konie są wyczulone na kontrast dużo bardziej, niż ludzie. Dlatego właśnie niektóre wysokoemocjonalne konie potrafią spłoszyć się innego koloru trawy :)

Co ciekawe jeśli chodzi o widzenie barwne, konie widzą inny kolor pośredni niż ludzie. Kolor pośredni powstaje poprzez jednoczesne stymulowanie wszystkich rodzajów czopków - dla ludzi kolorem pośrednim jest szarość, natomiast dla koni jest to cyjan.


Ostrość widzenia

Konie z natury są dalekowidzami. Obiekty znajdujące się bliżej ich oczu są rozmazane, dlatego przy mniejszych odległościach konie posługują się w większej mierze zmysłem dotyku i zapachu. Koń nie rozpoznaje wzrokowo wiaderka z paszą, a jedynie czuje jego zapach i za pomocą włosków czuciowych (o których będzie więcej w innych postach) trafia do niego pyskiem.

Stosunkowo częstym zjawiskiem stwierdzanym u koni jest anizometropia, czyli różnowzroczność, która polega ona na różnicy między mocą optyczną obu oczu. Tak samo jak ludzie, konie również mogą cierpieć na krótkowzroczność, nadwzroczność (jeszcze większą niż ta standardowa) i astygmatyzm.


Oko prawe vs oko lewe

Czasem podchodząc do konia możemy zauważyć, ze obraca on swoją głowę w którąś ze stron, ewidentnie obserwując nas "bardziej" jednym z oczu. 
Jest to wynik słabego połączenia między półkulami mózgu u konia (post o mózgu pojawi się niedługo!), informacje z lewego i prawego oka są różnie interpretowane. W ten sposób dowiedziono, że używanie lewego oka jest faworyzowane w przypadku do obiektów i zwierząt, w stosunku zachodzi potrzeba szybkiej reakcji przy czym tendencja ta wzrasta wraz z poziomem emocjonalności zwierzęcia. Prawe oko obserwuje za to obiekty bardziej neutralne emocjonalnie i jest wykorzystywane przez konie o mniejszym poziomie emocjonalności.

A którym okiem patrzą Wasze konie?
_______________________________________________________________
6 lat przerwy w pisaniu postów to duużo czasu - jestem naprawdę mile zaskoczona, że stare posty nadal cieszą się Waszym zainteresowaniem. Od ostatniego posta zdążyłam zrobić kurs instruktorski, wziąć udział w niesamowicie dużej ilości końskich szkoleń i zacząć pisać pracę dyplomową o zdolnościach kognitywnych koni, dlatego możecie się spodziewać postów o znacznie bardziej skomplikowanej tematyce niż dotychczas :)


niedziela, 21 czerwca 2015

Derki dla koni: rodzaje, użytkowanie, ceny

Hejo hejo - trochę mnie tu nie było ;)
Zbliżają się wakacje, więc zamierzam trochę popisać.
Jako, że temat różnych układów u koni uważam za zamknięty, posty będą o losowej tematyce odnośnie koni - ot, zależy, co mi akurat po głowie chodzi.
Dzisiaj przedstawię Wam rodzaje derek, ich wykorzystanie i informacje, które mogą pomóc Wam przy zakupie derki lub w użytkowaniu jej.

Miłego czytania! :)

RODZAJE DEREK
Wyróżniamy 7 rodzajów derek:

  • derka stajenna,
  • derka pastwiskowa,
  • derka zimowa,
  • derka letnia,
  • derka treningowa,
  • derka siatkowa,
  • derka przeciwdeszczowa.

  • derki stajenne
Derki stajenne posiadają dwie warstwy - zewnętrzną ochraniającą oraz wewnętrzną ocieplającą. 
Zewnętrzna warstwa - ochraniająca - może być wykonana z dowolnego materiału o dowolnym kolorze i wzorze, jednakże powinna być odporna na zabrudzenia i próby zdjęcia jej przez konia :P
Derki te nie są odporne na na przemoczenie! Ich zadaniem jest utrzymywanie ciepła, ale nie można dopuścić, by koń się w nich spocił.
Ważną rolą jest zapięcie - niektórzy preferują derki zapinane na klatce piersiowej, inni wolą te zakładane przez głową (o tym też w dalszej części posta).

źródło: http://zogala.com/sklep/images/masta_stajenna_1.jpg
  • derki pastwiskowe
Derki te chronią konia od wiatru i zimna, są dłuższe (do około 1/3 długości przedramienia licząc od łokcia), więc chronią konia od spodu. Jednakże nie są w pełni nieprzemakalne.

źródło: http://trok.pl/images//products/HKMDerkaFlorenz600DBra.jpg

  • derki zimowe
Wyglądają praktycznie tak samo jak derki stajenne, różnią je jednak użyte materiały i właściwości.
Derka zimowa jest najczęściej pikowana i ocieplana warstwą waty termicznej. Zewnętrzna warstwa jest co prawda wodoodporna, ale wciąż pozwala skórze oddychać.
Derki zimowe często są dodatkowo wyposażone w ocieplający pas pod brzuchem.

źródło: http://photos02.istore.pl/22538/photos/big/29021324.jpg

  • derki letnie
Jak zimowe to i letnie - jest to skrócona wersja derki pastwiskowej wykonana z lżejszego materiału. Są to derki przemakalne, ale chronią konia przed owadami i zakurzeniem. Mają wiele zastosowań, m.in. jako derki transportowe lub dodatkowa, ogrzewająca derka pod derkę zimową.

źródło: http://static4.redcart.pl/templates/images/thumb/8735/215/225/pl/0/templates/images/products/8735/0d59355cd783aa533df5ded27d1f4828.jpg

  • derki treningowe
Jak sama nazwa mówi - derki te używane są podczas treningu. Zakłada się je na siodło, chyba, że posiadają specjalne wycięcie w jego kształcie - wtedy derka ochrania zad i nerki, pozostawiając wolne łopatki. 
Derkę treningową należy zdjąć podczas bardziej intensywnej pracy, ponieważ utrudnia parowanie potu, a to może doprowadzić do przegrzania organizmu.

źródło: http://konie20.blog.onet.pl/files/2013/02/1320840262horze_treningowa.png

  • derki siatkowe
Co tu dużo mówić - po prostu derki wykonane z siatki. 
Używa się je w lecie po ciężkiej pracy, żeby utrzymać troszeczkę ciepła a jednocześnie umożliwić jego odparowywanie, bądź jako ochrona przed owadami.

źródło: http://www.febro.pl/pol_pl_Siatkowa-derka-Equiline-Monterrey-224_1.jpg

  • derka przeciwdeszczowa
Jest to derka nieprzemakalna o cienkiej warstwie wewnętrznej. Warstwa zewnętrzna wykonana jest z nylonu. Większość tych derek zapewnia dodatkową ochronę jeszcze na szyję konia, a niektóre nawet na głowę.

źródło: http://www.equiversum.pl/images/loesdau_derka_regen1.jpg


Tyle, jeśli chodzi o teorię
Zajmijmy się może praktyką.

Czy żeby być dobrym właścicielem, należy kupić wszystkie te 7 rodzajów?
Oczywiście - wyłożenie ponad 1000 zł na same derki jest najlepszym pomysłem!
W rzeczywistości potrzeba dwóch derek - derki zimowej oraz derki polarowej, o której nie wspomniałam. Derka polarowa, wykonana z polaru, jak można się domyślić, spełnia jednocześnie rolę derki stajennej, transportowej i treningowej. Tak więc zamiast 3 derek, można kupić 1.

Kiedy która derka jest przydatna?

Stajenna - przydatna w okresach przejściowych, stosowana przez jesień opóźni zmianę sierści z letniej na zimową, a przez wiosnę - uniemożliwi zmianę zimowej na letnią. Problem z derką polarową używaną w stajni jest taki, że ma dosyć krótką żywotność (wszystko zależy od kaprysów konia), jednak bardziej opłacalne jest kupienie drugiej, wielofunkcyjnej derki polarowej, niż jednofunkcyjnej derki stajennej.

Pastwiskowa - szczerze, nie rozumiem sensu derkowania konia na pastwisku. Od deszczu się nie rozpuści, od zimna nie umrze, jednak jak kto woli. Gorzej, jeśli do tego wszystkiego wieje. Jeśli jest naprawdę zimno, pada śnieg a my chcemy, żeby koń pochodził - polecam użycie derki zimowej.
Uwaga! Jeśli pada, nie można zakładać derki polarowej! Polar nasiąknie, stanie się ciężki i chłodny, co prowadzi do osłabienia końskiego organizmu. Bezpieczniej jest wypuścić konia by zmókł, a po powrocie do stajni wytrzeć ręcznikiem, słomą, i dopiero wtedy nałożyć derkę polarową.

Zimowa - teoretycznie jest do zastąpienia przez słomę nakrytą derką polarową, jednak derkę zimową każdy mieć powinien. Nigdy nie wiadomo, jak bardzo może spaść temperatura w zimie, a tym bardziej w nocy. Jeśli chodzi o derkowanie konia w zimie, jest to zalecane. Na noc zakłada się derkę zimową, w dzień - polarową (tym bardziej, jeżeli koń stoi w stajni). 

Letnie - według mnie - totalnie zbędne. Jako derki transportowej możemy użyć derki polarowej, chroniącej przed owadami - siatkowej (mamy pewność ze koń się nie spoci), jako dodatkowe ogrzanie pod derkę zimową można użyć słomę. Tak więc derka letnia rozwiązuje tylko problem kurzenia się konia, ale czy nie tańsze byłoby po prostu czyszczenie?

Treningowe - o zasadzie ich używania napisałam już w teorii, jednak powtórzyć można. Derki treningowe używane są głównie zimą. Jeśli koń normalnie stoi w derce, a idzie na trening, należy nałożyć derkę dopóki mięśnie się nie nagrzeją. Na czas cięższej pracy derkę należy zdjąć, żeby pozwolić odparować potu i nie doprowadzić do przegrzana, jednak po jeździe derkę nakładamy, aby utrzymywała ciepło. Koszt tej derki można zmniejszyć, używając w tym celu derki polarowej.

Siatkowa - osobiście nie uważam jej za totalnie bezużyteczną, jednak do tanich bajerów nie należy. Polecana jest szczególnie dla koni uczulonych na owady (tak, są takie ;)), jednak "żeby ulżyć konikowi", można się w to zabawić. Sama posiadam taką derkę (dostałam jako prezent, sama bym się raczej na zakup nie zdecydowała). Derka spełnia swoją rolę, jednak nie chroni brzucha, szyi i nóg.

KONIE STRZYŻONE
Jeśli zdecydujemy się na strzyżenie konia, musimy się liczyć z tym, że pozbawiamy konia jego naturalnej warstwy ochronnej, więc musimy zainwestować w derki. Przy niższej temperaturze, zwykła polarowa derka nie wystarczy. W tym przypadku jednak polecam zakup derki stajennej. Strzyżony koń powinien mieć na sobie derkę przez całą zimę, dlatego decyzji o strzyżeniu nie należy podejmować pochopnie.

Swoje zdanie wyraziłam, przejdźmy może do cen :)
Żadną tajemnicą nie jest, że najtańsze derki znajdziemy na portalach typu re-volta.plallegro.pl, czy olx.pl, jednak dla wielbicieli nowych i idealnych derek, podaję orientacyjne ceny ze sklepów jeździeckich:

Derki polarowe - od 100 zł do 200 zł.
Derki stajenne - od 250 zł do 400 zł
Derki pastwiskowe - od 200 zł do 300 zł
Derki zimowe - od 200 zł do 400 zł
Derki letnie - od 200 zł do 300 zł
Derki treningowe - od 150 zł do 300 zł
Derki siatkowe - od 200 zł do 300 zł

Jak widać, ceny są dość wysokie, a starałam się brać przedział niższej półki cenowej. 

No i na koniec - rozmiar derki
Nie będę się tu rozpisywała, więc zapożyczam zdjęcie ze strony www.horse-shop.pl


________________________________________________________________
Tyle na dziś, mam nadzieję, ze wyczerpałam temat derek, derkowania i cen :)
W opracowaniu materiału dzielnie pomagała mi obowiązkowa lektura każdego jeźdźca - Akadamia Jeździecka. 

sobota, 18 stycznia 2014

Budowa konia: Układ oddechowy

Witajcie po baardzo dłuugiej przerwie!
Przepraszam, trochę zaniedbałam bloga, ale ilość wyświetleń (prawie 1200! :)) mnie motywuje do dalszego pisania.

Dzisiaj sobie opiszemy układ oddechowy.
No, i tradycyjnie link do tematu głównego, gdzie możecie się swobodnie przenieść do informacji o innych układach:

Budowa konia: Budowa ogólna

No to lu!

Układ oddechowy konia składa się z:

  • jamy nosowej,
  • gardła,
  • krtani,
  • tchawicy,
  • płuc.
Układ oddechowy u konia ma to samo zadanie, co układ oddechowy u człowieka; ma pobierać tlen z środowiska zewnętrznego do krwi i odprowadzać dwutlenek węgla.

Jama nosowa

Jest wewnątrz wyścielona grubą błoną śluzową, bogatą w naczynia krwionośne, włókna nerwowe i gruczoły śluzowe. Wydzielany śluz chroni drogi oddechowe przed zanieczyszczeniami: pyłami, drobnoustrojami, etc.

Pewnie niektórzy (najpewniej ci młodsi, w tym ja :P) nieraz zastanawiali się, dlaczego koń parska.
Odpowiedź jest zadziwiająco prosta...
Zanieczyszczenia zlepiły się ze stale wydzielanym śluzem i wraz z nim co pewien czas jest wyrzucany na zewnątrz.
Więc niestety nie jest to "potakiwanie" :/

Błona śluzowa jest niezwykle delikatna i bardzo wrażliwa na wszelkie podrażnienia mechaniczne i chemiczne, ponieważ znajdują się w niej zakończenia nerwów węchowych.

Gardło
Łączy jamę nosową z krtanią oraz jamę ustną z przełykiem. Tu krzyżują się drogi układu oddechowego i układu trawiennego.
Znajduje się też tu połączenia z uchem środkowym przez trąbki słuchowe.

Krtań
Jedna z chrząstek krtani w kształcie listka, nagłośnia, która umiejscowiona jest przy wejściu do krtani, odpowiedzialna jest za zamykanie jej podczas połykania.

Tchawica
Tchawica ma zawsze otwarte światło. Dzieje się to dzięki jej specyficznej budowie - ściankę tchawicy wzmacniają pierścienie chrzęstne.
W jej końcowej części dzieli się na dwa oskrzela główne wchodzące do prawego i lewego płuca.

No właśnie, płuca...
Prawe płuco jest większe od lewego.
Wewnątrz płuca oskrzela dzielą się na coraz mniejsze oskrzeliki, a te kończą się pęcherzykami płucnymi.
Ponadto, w każdym płucu rozgałęzia się tętnica płucna, tworząca w rezultacie bardzo gęstą sieć naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne. Na tym etapie powietrze oddzielone jest od krwi ściana grubości - uwaga! - 0,004 mm!


Koń wykonuje od 10 do 16 oddechów na minutę. Podczas 1 oddechu wciągają od 5 do 6 dm sześciennych powietrza. Przy bardzo głębokim wdechu może wciągnąć 12 dm sześciennych powietrza (wow ;o).
Do pęcherzyków płucnych dochodzi około 70% wdychanego powietrza, a 30% pozostaje w drogach oddechowych i nie bierze udziału w wymianie gazowej.
Powierzchnia oddechowa pęcherzyków płucnych wynosi u konia około 500 m^2

Rytm oddychania reguluje, za pomocą włókien nerwowych, ośrodek oddechowy, znajdujący się w rdzeniu przedłużonym.
Główną podnietą oddychania jest ilość CO2 we krwi: im jest jego więcej, tym szybciej koń oddycha. Na częstość oddychania wpływają także inne czynniki, np. skład powietrza otaczającego, trening, strach, zaskoczenie (oblanie zimną wodą), wielkość zwierzęcia, płeć, masa, wiek, zmęczenie, temperatura ciała, stopień nakarmienia oraz stan zdrowotny.
Podczas zwiększonego wysiłku wzrasta zapotrzebowanie na tlen. Zwiększenie wentylacji płuc zachodzi dzięki pogłębianiu i przyspieszaniu oddechów. W czasie pracy zwierzęta wytrenowane pogłębiają swój oddech, nie zwiększając jego częstotliwości, w przeciwieństwie do zwierząt niewytrenowanych.

Kora mózgowa konia może pobudzać czynności ośrodków oddechowych (na widok toru wyścigowego może powodować u koni nasilenie ruchów oddechowych jeszcze przed rozpoczęciem biegu).

Podczas wdechu klatka piersiowa zwiększa swoją pojemność przez skurcz przepony oraz przez ruch żeber i pracy mięśni oddechowych. Pierwsze żebra są mało ruchome i dlatego popręg musi być zapinany możliwie blisko z przodu klatki piersiowej (tzn. w odległości dłoni za przednimi kończynami), aby nie krępować ruchów oddechowych.

_______________________
Tyle na dziś!
Jak zawsze, wiernie służyła mi książka "ABC jeździectwa"

Jeszcze raz przepraszam za tę długą przerwą...

No, i (spóźnione) oczywiście życzę Wam wszystkiego najlepszego w nowym roku! :)

niedziela, 27 października 2013

Budowa konia: Układ krążenia

Cześć :)

Wstępem, przepraszam za tak długą nieobecność. W sierpniu dostałam własnego konia (kto widział 2 bloga to już wie), przy okazji miałam parę problemów, a do tego doszła szkoła normalna i muzyczna, więc czasu mało...
Widzę, że w czasie, kiedy mnie nie było, zebraliście dodatkowe 150 wyświetleń. Uwielbiam Was :)
Dzisiejszy post ze specjalną dedykacją dla użytkownika Osoba O Imieniu, autora pierwszego komentarza na tym blogu (aaaa jaram się :))

I znów odsyłam do posta głównego, gdzie znajdziecie resztę układów :)

Budowa konia: Budowa ogólna

Dziś o układzie krążenia.

Układ krążenia tworzą serce i naczynia krwionośne z krążącą w nich krwią (układ krwionośny) oraz układ chłonny. Serce oraz naczynia krwionośne są układem zamkniętym.

Serce:
Końskie serducho ma kształt zbliżony do stożka. Razem z osierdziem zajmuje u konia przestrzeń od trzeciego (lub nawet drugiego) żebra aż do szóstego.
Z zewnątrz narząd ten okryty jest workiem surowiczym, tj. osierdziem.
Serce składa się z dwóch przedsionków oraz dwóch komór.
Jeżeli chcemy wyczuć serce konia, musimy włożyć wyprostowaną dłoń między klatkę piersiową a przednią kończynę z lewej strony mniej więcej na wysokości stawu łokciowego.

Praca odbywa się w fazach:
- skurcz obydwu przedsionków,
- skurcz obydwu komór,
- rozkurcz obydwu przedsionków a zaraz po nich komór (pauza)

Serce konia wykonuje 28-45 uderzeń w ciągu minuty.
Narząd ten NIE pobiera bezpośrednio substancji odżywczych i tlenu ze krwi (która znajduje się w przedsionkach i komorach) - jest odżywiany przez specjalne tętnice wieńcowe.
U koni serce waży średnio 4 kg, co stanowi 0,7% masy ciała (dla porównania - u krowy stanowi ono 0,5%)


Taka mała ciekawostka :)
Serce u koni pełnej krwi angielskiej (folbluty = wyścigowe wyścigówki :)) jest większe, tzn. ma większe przedsionki i komory, aby mogły szybciej pompować krew.
Na przykład serce znakomitego konia pełnej krwi - Eclipse - ważyło 6,5 kg!

Naczynia krwionośne:
Naczynia krwionośne, którymi krew wypływa z serca nazywamy tętnicami, a te, którymi wraca - żyłami.
Ściany tętnic są grube i sprężyste, natomiast ściany żył - bardziej wiotkie. Ciśnienie krwi płynącej w tętnicach jest duże i dlatego trudniej zahamować krwotok tętniczy niż krwotok żylny.
Najdrobniejszymi naczyniami krwionośnymi nazywamy włosowatymi - łączą one końce tętnic z początkami żył i właśnie w ich zasadniczo zachodzi realizacja funkcji krwi.

Układ krwionośny dzielimy na 2 obiegi:
 - płucny (czyli mały), który prowadzi krew od serca do płuc i z powrotem do serca i zapewnia natlenienie.
 - duży, zaopatrujący organizm w utlenioną wcześniej krew.

No właśnie, a'propos krwi:
Krew spełnia wielorakie funkcje:
 - dostarcza tlen do komórek organizmu,
 - dostarcza substancje odżywcze komórkom,
 - odprowadza produkty przemiany materii z komórek, jak również wszystkie szkodliwe i zbędne produkty do narządów wydalniczych,
 - bierze udział w obronie organizmu (najwięcej ciepła oddaje krew przepływając przez naczynia krwionośne skóry),
 - bierze udział w regulowaniu gospodarki wodnej ustroju,

Skład krwi zmienia się pod wpływem różnorakich czynników (żywienie, duży wysiłek). Jeszcze przed rozpoczęciem zawodów u koni sportowych i wyścigowych można zaobserwować pewne zmiany, jak przy wysiłku fizycznym, właśnie na skutek bodźców warunkowych (tj. widok toru wyścigowego, przeszkód, widzów)

__________________________________
Ok, mam nadzieję, że temat wyczerpałam :)
Jak zawsze pomagała mi książka "ABC jeździectwa"

czwartek, 1 sierpnia 2013

Budowa konia: Układ trawienny

Dzisiaj wyjątkowo krótko.

Na początku, jak zawsze, odnośnik do menu tematu:

Budowa konia: Budowa ogólna

A teraz o układzie trawiennym konia.

Długość przewody pokarmowego konia jest 10-12 krotnie dłuższa od długości ciała. Oznacza to, że np. koń o długości ciała 2,5m może mieć długość przewodu pokarmowego nawet 30m!

Ze względu na odmienną budowę poszczególnych odcinków i różne czynności rozróżnia się:

 - jamę ustną
Od zewnątrz otaczają ją wargi i policzki.
Górna warga pomaga w zgarnianiu pokarmu. To, że koń dotknie nas wargami nie znaczy od razu, że chce nas ugryźć. Wtedy chce nas zaczepić.
Trawę odcinają zębami. Jednak podczas jedzenia ziarna pomagają sobie zębami.
Koń pobiera wodę poprzez cedzenie. Filtruje wodę przez zęby tak, by żadne niechciane rzeczy znajdujące się we wodzie nie przedostały się do jamy ustnej.
Żuje pokarm bardzo dokładnie i dłuugo. Żucie 1 kg siana trwa od 30 do 40 minut, 1 kg owsa - 9 minut. Wewnątrz jamy ustnej, w błonie śluzowej, znajdują się gruczoły ślinowe. Podczas przyjmowania pokarmu następuje obfite wydzielenie śliny - tym większe, kiedy pokarm jest suchszy i twardszy.
Głównym zadaniem śliny jest nawodnienie suchego pokarmu oraz przygotowanie kęsa do połknięcie.

 - gardło
Gardło stanowi połączenie jamy ustnej z przełykiem.

 - przełyk
Przełyk to wąski, długi przewód o dość grubych ścianach prowadzących od gardła do żołądka

 - żołądek
Koń ma żołądek jednokomorowy, tak jak człowiek. W przedniej, bezgruczołowej części żołądka, pokarm rozmięka i pęcznieje, natomiast w drugiej - gruczołowej - następnie trawienie pokarmu, a przede wszystkim białek. Pokarm w żołądki układa się warstwami.
Żołądek konia jest bardzo mały w stosunku do całego układu pokarmowego Jego objętość wynosi od 6dm^3 (6 decymetrów sześciennych) do 15dm^3.
Wszelkie zaburzenia trawienia w żołądku doprowadzające do silnego pęcznienia pokarmu lub fermentacji połączonej z produkcją dużej ilości gazów (np. pojenie konia po uprzednim nakarmieniu go paszą pęczniejącą lub fermentującą) są bardzo niebezpieczne, gdyż mogą doprowadzić do pęknięcia żołądka. Niebezpieczeństwo to wynika stąd, że koń nie może wymiotować, ponieważ jego przełyk uchodzi do żołądka ukośnie.
Koń może zwymiotować... ale tylko raz.
Dzieje się to wtedy, kiedy pęknie żołądek.
Niestety, pęknięcie żołądka jest równoznaczne ze śmiercią konia.

 - jelito cienkie
Jest to najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego. U konia ma od 10 do 30 m długości i tworzy liczne pętle. Pierwszy odcinek jelita cienkiego to dwunastnica, dalej biegnie jelito czcze i kręte. W jelicie cienkim pokarm ulega dalszemu trawieniu pod wpływem soku trzustkowego, żółci i soku jelitowego. Koń nie ma woreczka żółciowego. Trawienie w żołądku i w jelicie cienkim jest procesem ciągłym, więc i wyprowadzanie żółci przez przewody wątrobowe musi zachodzić bez przerwy.
Intensywność procesu trawienia w jelicie cienkim jest duża. Dzięki skurczom mięśni gładkich (czytaj w poście Budowa konia: Układ mięśniowy) i ruchom robaczkowym jelita cienkiego pokarm przedostaje się do jelita grubego.

 - jelito grube
Jest ono 3 - 4 razy krótsze od jelita cienkiego, ale jego średnica jest większa.  Odbywa się w nim dalszy proces karmienia.
W jelicie grubym wyróżnia się trzy kolejne odcinki:
jelito ślepe, okrężnicę oraz odbytnicę - zakończone odbytem.
Jelito ślepe ma pojemność wielokrotnie większą niż żołądek i między innymi dlatego nazywane jest "drugim żołądkiem konia"
Bardzo słabe ruchy robaczkowe jelita ślepego są powodem zalegania w nim pokarmu przez dłuższy czas. Tutaj odbywa się rozkład błonnika oraz synteza i wchłanianie różnych składników pokarmowych.
Treść pokarmowa przebywa w jelicie grubym do 72 godzin, z czego w jelicie ślepym 24 godziny.
Szybkość transportu treści pokarmowej jest zależna od rodzaju pokarmu.
I tak przy karmieniu słomą i sianem wynosi od 28 do 37 godzin.
Zielonką od 9 do 12 godzin.
Duża pojemność jelita grubego, jego bardzo powolna i słaba perystaltyka (droga pokarmu z przełyku do odbytnicy) oraz liczne przewężenia i zakręty są czynnikami wybitnie sprzyjającymi zatrzymaniu treści pokarmowej i różnego rodzaju zaparciom, co może być przyczyną bardzo bolesnych i ciężkich bólów morzyskowych, zwanych kolką.
Koń oddaje kał od 5 do 12 razy na dobę, przy czym konie słabe oddają kał częściej

________________________________________________________________
To by było wszystko na dzisiaj.
Przepraszam, że tak mało dodaję ale jestem całe wakacje na obozie konnym i nie bardzo mam czas :)

Wiedza zawarta ze książki ABC jeździectwa.

niedziela, 21 lipca 2013

Budowa konia: Układ mięśniowy

A po dłuższej przerwie witam Was w poście dotyczącym Układu mięśniowego.
Nie martwcie się, nie będzie aż tak długo jak w poprzednim.

A tu odsyłam Was do postu głównego tego tematu:

Budowa konia: Wprowadzenie

Układ mięśniowy zbudowany jest z mięśni.
Mięśnie stanowią połowę masy całego organizmu konia.
Tkankę mięśniową dzielimy na:
 - poprzecznie prążkowaną,
   (tworzy mięśnie szkieletowe oraz mięsień sercowy)
 - gładką,

Tkanka mięśniowa gładka:
Na czynności mięśni gładkich koń nie ma bezpośredniego wpływu.
Mięśnie te znajdujemy między innymi:
 - w ścianach przewodu pokarmowego
    gdzie ich skurcze powodują ruch treści pokarmowej
 - w ścianach naczyń krwionośnych oraz torebce śledziony
    gdzie regulują dopływ krwi do poszczególnych narządów

Mają również wpływ na ciśnienie i objętość krwi krążącej w ścianach dróg oddechowych, moczowych i płciowych, a także w przewodach wyprowadzających różnych gruczołów.

Natomiast ruch zwierzęcia umożliwiają mięśnie szkieletowe, stworzone przez tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną:
Mięśnie szkieletowe przymocowane są do kości za  pomocą ścięgien.
Wytrzymałość ścięgien na rozciąganie jest bardzo duża.
Ścięgno o pokroju 1cm^2 (1 cm kwadratowy) wytrzymuje obciążenie od 600 kg do 800 kg.
Przy silnych i gwałtownych ruchach może ulec przerwaniu część mięśniowa albo może też odłamać się kawałek kości, lecz ścięgno nie zostanie zerwane. Długość części ścięgnowej bywa bardzo różna.
Mięsień o powierzchni przekroju poprzecznego 1cm^2 (1 cm kwadratowego) może przy skurczu podnieść od 5 do 13,5 kg!

Aby zmiany spowodowane pracą mięśni nie były szkodliwe dla konia, należy przyzwyczaić go do pracy powoli, czyli należy go trenować. W wyniku treningu osiąga się lepszy rozwój mięśni, wzrost ich masy, siły i sprawności, jak również trwałe zmiany w układzie krążenia i oddychania - jest to szereg przystosowań, które powodują zwiększoną wytrzymałość całego organizmu.

W zależności od położenia mięśnie szkieletowe dzielimy na:
 - mięśnie głowy,
 - mięśnie szyi i tułowia,
 - mięśnie kończyn.

Kończyna piersiowa łączy się z tułowiem za pomocą tzw. mięśniozrostu (patrz w poście o Układzie kostnym). Cały ciężar przedniej części ciała jest jakby zawieszony na mięśniach łączących łopatkę  i kość ramienną z kośćmi tułowia.
Dlatego też mięśnie łączące kończynę piersiową w tułowiem mają wygląd szerokich płatów. Nie ma tutaj połączenia stawowego, nie ma tutaj obojczyka i kości kruczej. Mięśnie biorą czynny udział w ustaleniu pozycji stojącej konia.
Dzięki ich prace zostają zachowane kąty stawowe kończyn.

Poniżej zamieszczam schemat stawów, wartości kątów stawowych i kierunki zginania w kończynie piersiowej (A) i miednicznej (B); wartości kątów stawowych postawy stojącej:



Spośród wielu zwierząt domowych jedynie koń może odpoczywać i spać stojąc. 
Umożliwia to tzw. układ ustaleniowy kończyn
Jest to zespół ścięgien, wiązadeł, rozcięgien i powięzi zastępujących pracę mięśni i odznaczających się powolną przemianą materii, dzięki czemu narządy te mogą bardzo długo pracować bez żadnych objawów zmęczenia.

Rozróżniamy układy ustaleniowe:

 - kończyny piersiowej,
gdzie wskutek działania masy ciała, staw ramienny i łokciowy są zginane, staw nadgarstkowy jest w stanie równowagi chwiejnej, a staw pęcinowy w stanie tzw. nadwyprostnym.
Układ ustaleniowy ma za zadanie bez udziału pracy mięśni przeciwstawiać się zmianie kątów stawowych. Zgięcia stawu ramiennego zapobiegają silne ścięgna i powięzie mięśnia dwugłowego ramienia.
Na staw pęcinowy wywierany jest podczas stania bardzo duży nacisk, który dodatkowo zwiększa się podczas chodu.

 - kończyny miednicznej,
który jest nieco słabszy niż kończyny przedniej, gdyż większy udział biorą w nim same mięśnie. Staw    biodrowy nie ma własnego układu ustaleniowego, gdyż połączenie miednicy z kręgosłupem jest nieruchome. Natomiast stawy kolanowy, stępu i pęcinowy muszą być ustalane. Stawy kolanowy i stępu są ze sobą ściśle  związane (zgięcie jednego powoduje zgięcie drugiego), staw kolanowy jest ustalany przez masywny mięsień czworogłowy uda. Mięsień ten po pewnym okresie pracy męczy się i dlatego koń co pewien czas zmienia obarczoną nogę.
Z łatwością można zaobserwować, jak odpoczywający w stajni koń utrzymuje masę ciała tylko na 3 kończynach: 2 przednich (zawsze) i - na przemian - na jednej z kończyn miednicznych. Druga kończyna miedniczna, nieznacznie zgięta, opiera się krawędzią kopyta o podłoże. Te przestępowanie z nogi na nogę wynika stąd, że układ ustaleniowy kończyn miednicznych jest słabszy od układu ustaleniowego kończyn piersiowych i jeden mięsień czworogłowy co pewien czas musi odpoczywać.

Narządy pomocnicze mięśni, to dzięki nim w wydatny sposób zostaje usprawniona praca mięśni. 
Są nimi:

Powięzie:
utworzone są z błony łącznotkankowej różnej grubości, otaczającej poszczególne mięśnie oraz ich grupy.
Służą między innymi do ustalenia mięśnia we właściwym położeniu, a także pomagają w utrzymywaniu ciężkich trzewi jamy brzusznej. Powięź, która znajduje się w ścianie brzucha konia zwana jest oponą żółtą.

Kaletki maziowe:
Są to małe, zamknięte woreczki, których wewnętrzna warstwa wytwarza maź zmniejszającą tarcie podczas przesuwania się mięśnia lub ścięgna. 
Znajdują się one pod skórą, mięśniami, ścięgnami i więzadłami w tych miejscach, w których jednocześnie występują ostre krawędzie kości bądź wyrostki.

Pochewki maziowe ścięgnowe:
Są podobne zbudowane do kaletek, z tą różnicą, że są wydłużone i otaczają prawie całe ścięgno.
Zadanie pochewek ścięgnowych i kaletek maziowych jest podobne.

Trzeszczki:
Znajdują się one w tych miejscach, w których ścięgna przechodzą nad wystającymi tworami kostnymi w okolicach wierzchołków stawów (kolanowego, pęcinowego, kopytowego, itp...). 
Trzeszczki, jak gdyby rolki kostne, chronią ścięgna przed uszkodzeniem, gdyż przesuwając się podczas ruchu mięśni po powierzchniach stawowych kości nie dopuszczają do tarcia ścięgna np. o ostrą krawędź kości podczas zginania stawu.
Zwiększają również wydajność pracy mięśni.
__________________________________
Tyle na dziś.
Tu także mam nadzieję, że temat wyczerpany, jutro postaram się dodać o układzie trawiennym.
Tymczasem dobranoc :)

poniedziałek, 24 czerwca 2013

Budowa konia: Układ kostny

Witajcie!
Zapraszam do "postu głównego" tego tematu, od którego będzie można już niedługo przejść do informacji o innych układach a także podsumowania:

Budowa konia: Wprowadzenie

Tymczasem przejdźmy do tematu dzisiejszego wpisu: układ kostny konia.

Uwaga! Dzisiaj długo! :)

Układ kostny spełnia trzy zasadnicze zadania:
 - stanowi rusztowanie organizmu,
 - umożliwia wykonywanie ruchów,
 - tworzy twarde osłony dla narządów wewnętrznych.



 1.   Czaszka
 2.   Kręgi szyjne
 3.   Kręgi piersiowe
 4.   Kręgi lędźwiowe
 5.   Kręgi krzyżowe
 6.   Kręgi ogonowe
 7.   Łopatka
 8.   Kość ramienna
 9.   Kość promieniowa
10. Kość łokciowa
11. Kość nadgarstka
12. Kości śródręcza
13. Kość palców
       tzw. (paliczki)

       kość pęcinowa
       kość koronowa
       kość kopytowa

14. Żebra
15. Mostek
16. Kość miednicza
17. Guz biodrowy
18. Guz kulszowy
19. Kość udowa
20. Staw kolanowy
21. Kość piszczelowa
22. Kości stępu
23. Kość śródstopia
24. Staw pęcinowy
25. Kość palców
       kość pęcinowa

       kość koronowa
       kość kopytowa


Układ kostny u konia dzieli się na:

Kościec tworzą:
czaszka
kręgosłup
żebra z mostkiem
kończyny

Kręgosłup składa się z następujących części:
szyjnej:
Zbudowanej z 7 kręgów: pierwszy krąg (szczytowy) wraz z drugim (obrotowym) tworzą staw szczytowo-obrotowy, który umożliwia wykonywanie ruchów obrotowych głowy.

piersiowej:
Zbudowanej z 18 lub 19 kręgów. Kręgi te mają dołki żebrowe z powierzchniami stawowymi, które łączą się z żebrami. Wyrostki kolczyste pierwszych sześciu kręgów stanowią rusztowanie kłębu.

lędźwiowej:
Zbudowanej z 5 albo 6 kręgów, które tworzą sklepienie jamy brzusznej.

krzyżowej:
Jest to tzw. kość krzyżowa powstała przez zrośnięcie się 5 lub 6 kręgów krzyżowych.

ogonowej:
Zbudowanej z 15 lub 20 małych, słabo rozwiniętych kręgów.



Obserwując zarys grzbietu konia z łatwością zauważa się dwa uwypuklenia:
większe w okolicy kłębu i mniejsze w okolicy krzyżowej.
Te nierówności są spowodowane większą wysokością wyrostków kolczystych kręgów.
Między tymi wypukłościami tworzy się łagodna, wklęsła płaszczyzna, która umożliwia wygodną jazdę wierzchem lub też juczenie konia bagażami.
Linia grzbietu nie biegnie jednak tak samo jak linia kręgosłupa, która ma następujące krzywizny:

krzywiznę szyjną i szyjno-piersiową
Dzięki tej krzywiźnie koń może znacznie skracać i wydłużać szyję,
np. podczas jedzenia, szybkiego biegu lub skoku - zmniejsza w ten sposób siłę wstrząsu dochodzącego do czaszki.

krzywiznę piersiowo-lędźwiowo-krzyżową, czyli główną
Jest to najważniejsza i największa krzywizna: sprężysty łuk utrzymujący masę mięśni oraz trzewi klatki piersiowej i jamy brzusznej.

krzywizna ogonowa przednia i tylna
Krzywizna ta nie ma większego znaczenia.


Teraz przejdźmy do omówienia niektórych części tego układu:

Żebra:

Są połączone stawowo swoimi górnymi końcami z kręgami piersiowymi, a drugiej strony (końce dolne) łączą się z mostkiem. Pierwszych 7-9 par łączy się bezpośrednio połączone z mostkiem, a pozostałe, które są połączone pośrednio tworzą łuk żebrowy.
Kręgi piersiowe, żebra oraz mostek tworzą klatkę piersiową.

Czaszka:
Końska czaszka składa się z wielu płaskich kości połączonych szwami.
W czaszce rozróżniamy części:
mózgową,
która chroni mózg
oraz twarzową,
która osłania narządy zmysłów  (o nich w jednym z następnych postów)
Umowną granicą tych części są oczodoły.

Czaszka konia widziana z boku:

 1. Kość siekaczowa
 2. Kość nosowa
 3. Szczęka
 4. Kość czołowa
 5. Kość ciemieniowa
 6. Kość skroniowa
 7. Kość potyliczna
 8. Kość jarzmowa
 9. Kość łzowa
10. Żuchwa




Na szczególne omówienie zasługuje uzębienie konia.
Dorosłe konie posiadają w żuchwie (czyli szczęce dolnej) aż 20 zębów:

6 siekaczy - 2 cęgi, 2 średniaki, 2 okrajniaki)
2 kły
6 przedtrzonowych
6 trzonowych

Podobnie jest w szczęce górnej (nazywanej po prostu szczęką).
Jednakże jest tu jedna różnica związana ze płcią danego konia.
U ogierów powinno być łącznie 40 zębów.
U klaczy natomiast albo kły nie występują (wtedy klacz ma 36 zębów, bo 2 kły w żuchwie i 2 w szczęce) albo znajdują się tylko w żuchwie (wówczas klacz ma 38 zębów, brak wtedy kłów w szczęce górnej), jednakże są bardzo uwstecznione.

Uzębienie konia:

1. Trzy siekacze
2. Jeden kieł
3. Trzy przedtrzonowe
oraz trzy trzonowe













Warto wiedzieć, że koń podczas odpoczynku albo snu nie opuszcza głowy w dół ani jej o nic nie opiera. Głowa jest jednak duża i ciężka, nie mogą więc jej trzymać mięśnie, bo te szybko my się zmęczyły.
Głowę i szyję konia utrzymuje tzw. więzadło karkowe, zbudowane z sprężystej łącznej tkanki.

Przy tym temacie koniecznie trzeba wspomnieć o kończynach.

U koni występują kończyny piersiowe oraz miednicze. 
Wykazują one pewne podobieństwo w budowie.

Kończyna piersiowa:
Kończyny przednie (piersiowe) nie posiadają połączenia kostnego z tułowiem. U budowie koni nie występuje także obojczyk ani kość krucza.
Pewnie zastanawiacie się zatem, jakim cudem kończyny nie dość, że utrzymują ciężar konia, ale także i jeźdźca?
Otóż to wcale nie takie skomplikowane.
Kończyna jest umocowana z tułowiem tzw. mięśniozrostem.
Zostanie omówiony przy zagadnieniu dotyczącym połączeń kości, który będzie znajdował się w tym poście.

W kończynie przedniej można rozróżnić odcinki:
łopatkę
ramię (kość ramienna)
kość przedramienia (kość promieniowa, kość łokciowa)
kości nadgarstka (zbudowane z dwóch szeregów krótkich kości)
śródręcza (kość śródręcznia III - długa, spłaszczona | kości śródręczia II i IV - zwane kośćmi rysikowymi, i silnie uwstecznione)
kości palca III (Paliczki, czyli człony), w skład których wchodzą kość pęcinowa, kość koronowa oraz kość kopytowa obudowana puszką rogową kopyta. Do kości pęcinowej przylegają dwie trzeszczki bliższe (pęcinowe), a obok kości kopytowej znajduje się trzeszczka dalsza (kopytowa)


Budowa kończyny piersiowej (przedniej):




Kończyna miedniczna:
Kończyny tylne (miedniczne), które są grube i masywne wprawiają w ruch ciało zwierzęcia i utrzymują masę zadu.

W skład kończyny miednicznej wchodzą:
obręcz miedniczna, inaczej kości miedniczne (biodrowa, łonowa i kulszowa)
udo, którego trzon stanowi gruba kość udowa (największa kość całego szkieletu)
staw kolanowy, od przodu zasłonięty rzepką (inaczej trzeszczką)
podudzie, (kość piszczelowa i silnie zredukowana kość strzałkowa)
kości stępu, (6 - 7 kości, między innymi kość piętowa i kość skokowa
śródstopie, (kość śródstopia III, analogiczna do kości śródręcza III, choć nieco większa, oraz uwstecznione kości śródstopia II i IV, czyli kości rysikowe)
kości palców stopy, (u konia jest to tylko: trójczłonowy palec III (palcie I, II, IV oraz V całkowicie zanikły, a człony palca III są analogiczne w obydwu kończynach. 

Budowa kończyny miednicznej (tylnej):



Co się nagadałam o kończynach, to moja gimnastyka palców i Wasza wiedza :)

Przed nami ostatnie zagadnienie, jeżeli chodzi o układ kostny koni:

Połączenia kości:

Rozróżniamy dwa połączenia kości:
 - połączenia ścisłe,
 - połączenia stawowe.

W połączeniach ścisłych powierzchnie stykających się ze sobą kości są zespolone tkanką łączną.
Tkanki zespalające:

więzozrost
inaczej: tkanka łączna włóknista

chrząstkozrost
inaczej: tkanka łączna chrzęstna

kościozrost
inaczej: tkanka kostna, która równiej jest rodzajem tkanki łącznej

Połączeniem ścisłym jest także mięśniozrost (o którym już wspominałam).
Występuje on wtedy, kiedy pewnie grupy kości są utrzymywane przez mięśnie.
U konia mięśniozrostem mamy połączoną łopatkę i kość ramienną z tułowiem.
W połączeniach stawowych stykające się ze sobą kości nie są zrośnięte, ale są utrzymywane w torebce stawowej przez system więzadeł.
Torebką stawową nazywamy zamknięty twór szczelnie otaczający staw i przyrośnięty do kości, które go tworzą.

Stawy kończyn umożliwiają wykonywanie następujących rodzajów ruchów:
 - zginanie i prostowanie
 - przywodzenie i odwodzenie, co u konia jest nieznaczne.

Niemal wszystkie kości kończyny piersiowej łączą się ze sobą stawami.
Są to:
staw ramienny,
staw łokciowy,
staw nadgarstka,
stawy palca
czyli pęcinowy, koronowy i kopytowy

Natomiast stawy kończyny miedniczej to:
staw biodrowy,
staw kolanowy,
staw stępu,
stawy palca.
Kości kończyn są ustawione pod pewnymi kątami stawowymi, ale o tym szukajcie w poście na temat Układy mięśniowego.
________________
To tyle, mam nadzieję, że temat wyczerpałam ;)

Wiedza zawarta w tym poście pochodzi z książki ABC jeździectwa.

niedziela, 23 czerwca 2013

Budowa konia: Budowa ogólna

Witam Was w dzisiejszym 3 poście :P


Skończyliśmy już temat odnoście końskich maści, więc teraz zaczniemy trochę o budowie, a dokładniej rzecz biorąc o:
 Wiem, że trochę tego jest i będzie tu więcej tekstów niż obrazów, więc komu się nie chce wszystkiego czytać, może od razu przejść do podsumowania (które się wkrótce pojawi).
W tym poście przedstawię jednak budowę ogólną.






  1. Potylica
  2. Grzywa
  3. Kłąb
  4. Grzbiet / kłoda
  5. Lędźwie
  6. Zad
  7. Ogon
  8. Podudzie
  9. Staw skokowy
10. Nadpęcie tylne
11. Staw pęcinowy
12. Pęcina
13. Kasztan
14. Puzdro (ogier, wałach)
       wymię  (klacz)
15. Biodro i słabizna
16. Mostek
17. Kopyto
18. Koronka
19. Nadpęcie przednie
20. Staw nadgarstkowy
21. Klatka piersiowa
22. Łopatka
23. Szyja
24. Ganasz
25. Broda
26. Nozdrze
27. Grzywka




Jeżeli mówimy już o ogólnej budowie konia, bardzo ważne jest, żeby wspomnieć o kopycie:


__________________________________________________

Tyle na dzisiaj, dobranoc! :)

Końskie maść: Odmiany

Witajcie!
W poprzednich postach skończyliśmy omawiać maści koni, a teraz zaczniemy uczyć się odmian na kończynach i na pysku.

Posty o:
Prawie każdy koń posiada jakąś odmianę. Źrebaki rodzą się już z odmianami i mają je do końca życia (chyba, że zsiwieją) 
To się jakaś kropka biała na czole wyróżnia, tam gdzieś kopyto innego koloru, tu natomiast białe chrapy - to wszystko nazywamy odmianami.

1) Odmiany na kończynach:
 


Do powyższego zdjęcia dodam tylko, że odmiany mogą być różne na różnych kończynach.
Oznacza to, że np. na przedniej prawej nodze może być odmiana ze stawem nadgarstkowym, na tylniej prawej może być sama pęcina, a natomiast na tylnej lewej może w ogóle nie być odmian.

2) Odmiany na pysku:


Z odmianą na pysku jest podobnie: może być, nie musi. 

Obydwie fotografie pochodzą z książki ABC jeździectwa.

___________________________________________________

Jeżeli post ma być tak krótki, to dodam jeszcze podsumowanie maści koni z okazji tego, że te zagadnienie niniejszym uważam za zakończone:



____________________________________

Następne posty pojawią się pewnie dopiero we wakacje (a może i mnie w czasie tygodnia jakoś natchnie - pożyjemy, zobaczymy.
Mam nadzieję, że choć trochę ten blog Wam się podoba.
Przyuważyłam już 55 wyświetleń, za które Wam bardzo dziękuję :)

Końskie maści: Umaszczenia mieszane

To będzie już trzeci post odnoście końskich maści.
A dzisiejszym tematem będą umaszczenia mieszane.

Kliknijcie, jeżeli przegapiliście post o:
Więc zaczynajmy:

1) Maść dereszowata, zwana również pleśniawą:

Włosy białe i maściste  wymieszane są w proporcji 1:1. Oznacza to, że sierść biała występuje w takiej samej ilości, co maść zasadnicza. głowa, szyja i kończyny mają przewagę włosów maścistych (gniadych, karych lub kasztanowatych), natomiast tułów białych. W odróżnieniu od maści siwej, dereszowate umaszczenie występuje od urodzenia. W zależności od maści zasadniczej, wyróżnia się następujące odmiany: gniadodereszowata, kasztanowatodereszowata, gdzie maść zasadnicza to kasztanowata, karodereszowata, gdy włosy maściaste są kare, bułanodereszowata, kiedy maść zasadnicza jest maścią bułaną oraz izabelowatodereszowata, która występuje, kiedy włosy maściaste są izabelowate
Ciekawostką jest to, że ilość włosów białych zależna jest od pory roku.




2) Maść siwa w hreczce:

Na siwym koniu widnieją brązowe lub czarne małe plamki.













No i to tyle, jeżeli chodzi o maści.
W następnych postach dodam podsumowanie maści oraz co nieco o odmianach na pysku i kończynach :)
Zapraszam!

Końskie maści: Umaszczenia złożone


Witajcie w drugim poście dotyczącym umaszczeń koni :)

W poprzednim poście (http://konskiedoswiadczenia.blogspot.com/2013/05/konskie-masci.html) omawiałam maści jednolite, a dziś omówimy sobie umaszczenia złożone.

1) Maść srokata, zwana także pstrokatą, łaciatą, krasą:
obok plam maści jednolitej na skórze pigmentowanej (z barwnikiem) występują białe plamy położone na skórze niepigmentowanej (bez barwnika). Plamy te są najczęściej duże, o nieregularnym kształcie, obejmujące grzywę, ogon oraz kopyta. Występują od urodzenia. Jeżeli dany koń ma kombinację złożoną z maści jednolitej np. karej i białej (sierści niepigmentowanej), wówczas określamy maść jako karosrokatą, jeżeli zamiast przykładowej sierści karej, koń będzie miał sierść gniadą, jest umaszczenia gniadosrokatego, a gdyby miał sierść bułaną, ma maść bułanosrokatą.
Co więcej, są jeszcze inne odmiany maści srokatej:
Tabelki zapożyczone z anglojęzycznej strony 
http://www.painthorse.com.au/register/regn_ident.html




Mała uwaga:
Zaznaczone na czarno obszary niekoniecznie muszą być maści karej. Jak jest napisane nad fotografiami, rozróżniamy parę rodzai maści srokatej.




2) Maść tarantowata:

Na całe szczęście ta maść już nie jest aż tak skomplikowana jak poprzednia.
W maści tarantowatej na całkowicie lub częściowo białej sierści występują nieregularnie rozmieszczone niewielkie, ciemne plamy. Jednym słowem "koń w kropki" :)











Jak sami widzicie, umaszczeń złożonych za dużo nie ma :)
A już w kolejnym poście umaszczenia mieszane!