Budowa konia: Układ trawienny

Dzisiaj wyjątkowo krótko.

Na początku, jak zawsze, odnośnik do menu tematu:

Budowa konia: Budowa ogólna

A teraz o układzie trawiennym konia.

Długość przewody pokarmowego konia jest 10-12 krotnie dłuższa od długości ciała. Oznacza to, że np. koń o długości ciała 2,5m może mieć długość przewodu pokarmowego nawet 30m!

Ze względu na odmienną budowę poszczególnych odcinków i różne czynności rozróżnia się:

 - jamę ustną
Od zewnątrz otaczają ją wargi i policzki.
Górna warga pomaga w zgarnianiu pokarmu. To, że koń dotknie nas wargami nie znaczy od razu, że chce nas ugryźć. Wtedy chce nas zaczepić.
Trawę odcinają zębami. Jednak podczas jedzenia ziarna pomagają sobie zębami.
Koń pobiera wodę poprzez cedzenie. Filtruje wodę przez zęby tak, by żadne niechciane rzeczy znajdujące się we wodzie nie przedostały się do jamy ustnej.
Żuje pokarm bardzo dokładnie i dłuugo. Żucie 1 kg siana trwa od 30 do 40 minut, 1 kg owsa - 9 minut. Wewnątrz jamy ustnej, w błonie śluzowej, znajdują się gruczoły ślinowe. Podczas przyjmowania pokarmu następuje obfite wydzielenie śliny - tym większe, kiedy pokarm jest suchszy i twardszy.
Głównym zadaniem śliny jest nawodnienie suchego pokarmu oraz przygotowanie kęsa do połknięcie.

 - gardło
Gardło stanowi połączenie jamy ustnej z przełykiem.

 - przełyk
Przełyk to wąski, długi przewód o dość grubych ścianach prowadzących od gardła do żołądka

 - żołądek
Koń ma żołądek jednokomorowy, tak jak człowiek. W przedniej, bezgruczołowej części żołądka, pokarm rozmięka i pęcznieje, natomiast w drugiej - gruczołowej - następnie trawienie pokarmu, a przede wszystkim białek. Pokarm w żołądki układa się warstwami.
Żołądek konia jest bardzo mały w stosunku do całego układu pokarmowego Jego objętość wynosi od 6dm^3 (6 decymetrów sześciennych) do 15dm^3.
Wszelkie zaburzenia trawienia w żołądku doprowadzające do silnego pęcznienia pokarmu lub fermentacji połączonej z produkcją dużej ilości gazów (np. pojenie konia po uprzednim nakarmieniu go paszą pęczniejącą lub fermentującą) są bardzo niebezpieczne, gdyż mogą doprowadzić do pęknięcia żołądka. Niebezpieczeństwo to wynika stąd, że koń nie może wymiotować, ponieważ jego przełyk uchodzi do żołądka ukośnie.
Koń może zwymiotować... ale tylko raz.
Dzieje się to wtedy, kiedy pęknie żołądek.
Niestety, pęknięcie żołądka jest równoznaczne ze śmiercią konia.

 - jelito cienkie
Jest to najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego. U konia ma od 10 do 30 m długości i tworzy liczne pętle. Pierwszy odcinek jelita cienkiego to dwunastnica, dalej biegnie jelito czcze i kręte. W jelicie cienkim pokarm ulega dalszemu trawieniu pod wpływem soku trzustkowego, żółci i soku jelitowego. Koń nie ma woreczka żółciowego. Trawienie w żołądku i w jelicie cienkim jest procesem ciągłym, więc i wyprowadzanie żółci przez przewody wątrobowe musi zachodzić bez przerwy.
Intensywność procesu trawienia w jelicie cienkim jest duża. Dzięki skurczom mięśni gładkich (czytaj w poście Budowa konia: Układ mięśniowy) i ruchom robaczkowym jelita cienkiego pokarm przedostaje się do jelita grubego.

 - jelito grube
Jest ono 3 - 4 razy krótsze od jelita cienkiego, ale jego średnica jest większa.  Odbywa się w nim dalszy proces karmienia.
W jelicie grubym wyróżnia się trzy kolejne odcinki:
jelito ślepe, okrężnicę oraz odbytnicę - zakończone odbytem.
Jelito ślepe ma pojemność wielokrotnie większą niż żołądek i między innymi dlatego nazywane jest "drugim żołądkiem konia"
Bardzo słabe ruchy robaczkowe jelita ślepego są powodem zalegania w nim pokarmu przez dłuższy czas. Tutaj odbywa się rozkład błonnika oraz synteza i wchłanianie różnych składników pokarmowych.
Treść pokarmowa przebywa w jelicie grubym do 72 godzin, z czego w jelicie ślepym 24 godziny.
Szybkość transportu treści pokarmowej jest zależna od rodzaju pokarmu.
I tak przy karmieniu słomą i sianem wynosi od 28 do 37 godzin.
Zielonką od 9 do 12 godzin.
Duża pojemność jelita grubego, jego bardzo powolna i słaba perystaltyka (droga pokarmu z przełyku do odbytnicy) oraz liczne przewężenia i zakręty są czynnikami wybitnie sprzyjającymi zatrzymaniu treści pokarmowej i różnego rodzaju zaparciom, co może być przyczyną bardzo bolesnych i ciężkich bólów morzyskowych, zwanych kolką.
Koń oddaje kał od 5 do 12 razy na dobę, przy czym konie słabe oddają kał częściej

________________________________________________________________
To by było wszystko na dzisiaj.
Przepraszam, że tak mało dodaję ale jestem całe wakacje na obozie konnym i nie bardzo mam czas :)

Wiedza zawarta ze książki ABC jeździectwa.